تابلو برق سه فاز چیست؟
برق یکی از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین انرژی‌های کشف شده در میان انرژی‌های دیگر است. توزیع این انرژی استفاده گسترده از آن باعث شده است تا هر روز ملزومات بیشتری برای استفاده بیشتر از این انرژی به بازار کار ارائه شود. از جمله وسایل خاصی که می‌توان به‌عنوان توزیع‌کننده برق در زمینه‌های صنعتی و خانگی، از آن یاد کرد، تابلو برق سه فاز است.
تابلو برق‌های سه فاز مصارف زیادی در حوزه‌های صنعت، تجارت، ساختمان‌ها و مراکز اداری و غیره دارند. هر تابلو برق سه فاز در واقع بستری است برای نصب و حفاظت از وسایل الکتریکی که بر روی آن تعبیه می‌شود. به‌علاوه اینکه هر تابلو برق وظیفه دارد تا در برابر هر جریان برق بالا و شوک‌های الکتریکی از تجهیزات مراقبت کند و یا از آسیب‌های احتمالی محیط بکاهد.
تغذیه منابع برقی یک ساختمان یکی از وظایفی است که برای تابلو برق سه فاز تعریف شده است؛ این برق توسط یک ورودی ولتاژ سه‌گانه، به تمام ساختمان ارسال می‌شود. محفظه‌ای که تابلو از آن تولید شده، از جنس پلاستیک و یا فلز بوده که پس از ساخت این محفظه، نقشه فرمان و نحوه قرارگرفتن کابل‌ها، کنتاکتورها، کلیدهای فرمان و قدرت الکتریکی مجاز برای آن، طراحی می‌شود.
هر تابلو برق سه فازی دارای استانداردهای خاصی می‌باشد که مجموعه این اصول درباره کاربرد هر تابلو برق متفاوت است. ابعادی که تابلو برق سه فاز در آن حدود ساخته می‌شود، می‌تواند شامل چند کلید مینیاتوری و انواع کابل باشد یا اینکه شامل اتاقک‌هایی پر از قدرت و فرمان‌های بسیار شود.
انواع تابلو برق سه فاز
برای طبقه‌بندی تابلو برق‌های سه فاز از شاخص‌های ویژه‌ای استفاده می‌شود؛ مانند نوع طراحی، سطح ولتاژ، محل نصب آن، ساختار و ایستا بودن و یا حالت دینامیکی آن. بر اساس نوع طراحی تابلو برق‌های سه فاز، دو نوع ریتال و سیواکن بیشترین استفاده را دارد. در سیواکن استحکام و انعطاف شرط اصلی بوده و می‌توان برای گسترده شدن مصرف، به تعداد سلول‌ها افزود.
رایج‌ترین تابلو برق سه فاز از نوع ریتال است که بسیار پرتیراژ بوده و نسبت به سیواکن حجم کمتری را به خود اختصاص می‌دهد. ریتال نیز در هر دو حالت دیواری و ایستاده ساخته می‌شود که توانایی نصب روبند نیز دارد. سه نوع ولتاژ برای تابلو برق قابل تعریف است اعم از ضعیف، متوسط و قوی.
حداکثر راندمان تابلو برق فشار ضعیف تا 1000 ولت است و برای ملزوماتی با همین ولتاژ بکار می‌رود و در حالت ایستاده و دیواری قابل بهره‌برداری است. در تابلو برق فشار متوسط، راندمان کار حدوداً از 1000 ولت تا 3600 ولت بوده و قابلیت قرارگرفتن بعد از پست توزیعی را در شناسنامه خود دارد که در دو نوع ثابت و کشویی به کار می‌رود. سطح راندمان فشارقوی از 63000 تا 400000 ولت بوده و توانایی چنج ولتاژ و تغییر در پست‌ها از ویژگی‌های تابلو برق فشار قوی به شمار می‌رود.
از لحاظ محل نصب، تابلو برق سه فاز به‌صورت داخلی یا بیرونی استعمال خواهد شد. تابلوهای داخلی به دلیل اینکه عایق کد IP ندارند و حساس هستند نباید در معرض شرایط محیطی نامناسب قرار بگیرند. تابلوهای بیرونی این عایق IP را دارند و به راحتی می‌توان در فضای خارج از ساختمان از آنها استفاده کرد.
محل نصب تابلو برق سه فاز
برای ایجاد راندمان بالا در نصب و ساختن تابلو برق سه فاز رعایت چند اصل الزامی است؛ چرا که این اصول برای استفاده بهتر و عملکرد بهینه، مفید واقع می‌شوند.
🟠 لازم است زمانی که در حال طراحی اجزای سینی کابل هستیم از سیم ارت که به رنگ سبز است، استفاده کنیم.
🟠برای سیم‌های فاز و نول طیف رنگی متفاوت در نظر بگیریم به این صورت که سیم فاز با رنگ قرمز، آبی و زرد نشان داده شود و سیم نول با رنگ مشکی.
🟠 برای روشن و خاموش کردن تابلو برق سه فاز تعبیه یک کلید گردان نیز ضروری است.
🟠 قبل از ساخت تابلو برق مذکور، باید دو نقشه رایزر دیاگرام و حریم داخلی طراحی شود.
🟠 مهندسین باید حین نصب و ساخت تابلو برق تمامی اصول ایمنی را در نظر بگیرند.
🟠 در زمان سیم‌کشی، استفاده از سیم مسی تک لا با عایق 1000 ولتی و رنگ‌آمیزی شینه‌ها با رنگ نسوز الزامی است.
🟠 کلیدهای ورودی تابلو باید خودکار باشند و در غیر این صورت بایستی قبل از قرار گرفتن فیوز تعبیه شوند. فیوز فشنگی و کلیدگردان برای نصب در تابلو مناسب‌تر هستند.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
شما عزیزان می‌توانید انواع محصولات تابلو برق صنعتی را در بهنام برق مشاهده و اینترنتی خرید کنید.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
ساختار تابلو برق سه فاز
از نظر ساختاری که تابلو برق سه فاز بر اساس آن تعریف می‌شود، می‌توان آن را به دو دسته ثابت و کشویی تقسیم‌بندی نمود. در حالت ثابت، تمام مجموعه کابل و دیگر تجهیزات، بر روی سینی کابل پیاده‌سازی شده و سپس سینی تکمیل شده را داخل تابلو برق تعبیه می‌کنند. برای وضعیت کشویی تابلو، کابل‌ها و کلیدهای مورد نیاز را در چند کشو تعریف می‌کنند و کشوهای سیم‌کشی را در داخل تابلو برق قرار می‌دهند. هر کشو با کمک ریل‌هایی که در زیر خود دارد به‌راحتی می‌تواند در مواقع لزوم حرکت کند و قابل جابه‌جا شدن است.
نوع ایستایی تابلو برق به دودسته ایستاده و دیواری تقسیم می‌شود؛ که نوع دیواری دو حالت توکار و روکار دارد. طول تابلو برق ایستاده به دو متر می‌رسد و در انواع ریتالی و سیواکن تولید می‌شود. کاربرد تابلوهای ایستاده بسیار رایج است و ولتاژی که از آن عبور می‌کند به 5000 آمپر نیز خواهد رسید. افزایش یا کاهش تعداد سلول‌ها، جادار بودن و مقاومت بالا از خصوصیت‌های اصلی نوع ایستاده تابلو برق است.
در حالت دیواری روکار، چند نوع نگهدارنده برای ثابت نگه‌داشتن بر روی دیوار تعیین می‌شود و در صورتی که در فضای بیرونی ساختمان استعمال شود، به یک کلاهک نیز مجهز خواهد شد. تابلو برق توکار نیز در داخل دیوار قرار می‌گیرد و فقط یک قاب در اطراف خود دارد.
اجزای تابلو برق سه فاز
مجموعه معینی از قطعات کابل‌ها و سیم‌هایی که برای هدف یکسانی در داخل تابلو برق کنتور و تابلو برق روشنایی به‌کار می‌روند، در حقیقت اجزای آن تابلو محسوب می‌شوند. تجهیزات مورداستفاده در تابلو برق سه‌فاز جریان بیش از حد استاندارد را قطع کرده و مدار را مختل می‌کند تا آسیبی به قطعات دیگر نرسد. بر همین اساس در زمان طرح نقشه فرمان، همه اجزا با دقت و ابعاد خاص تعیین می‌گردند. از جمله نکاتی که مهندسین و ناظران کیفی باید به آن توجه کنند این است که نوع میزان نامی و توانایی قطع جریان در مدار تجهیزات حفاظتی را به‌درستی تعیین کنند؛ تا از ایجاد حریق در مدار و برقراری اتصالات کوتاه در کابل‌ها و عبور جریان‌های غیرمتعارف، جلوگیری شود.
تمام تشکیلاتی که در تابلو برق سه فاز به کار می‌رود باید دارای استاندارد آی ای سی باشند و بر اساس آن تولید و ترسیم شوند از جمله سیم، کابل و باس بار. تجهیزاتی که در یک تابلو برق سه فاز به کار می‌روند تعداد زیادی دارند که از جمله کاربردی‌ترین آنها می‌توان به فیوز، کلید، کنتاکتور، تایمر، رله، ترانس اندازه‌گیری کننده ولتاژ، PLC، شینه، ترمینال، مچی نگهدارنده کابل، چراغ سیگنالی و کانال عبور سیم اشاره نمود. هر مداری که در تابلو برق تعبیه شده نیز شامل کلید خودکار، بی متال، کلید مینیاتوری، اینورتر، پوش پاتن، حفاظت کننده از جان، کلید هوایی، soft starter ، سنسور، رله کنترل فاز و کلید حرارتی می‌شود.
کاربرد تابلو برق سه فاز
ایجاد امنیت برای ماشین‌ها و ابزارآلاتی که در کارخانه‌های مواد غذایی، تکنولوژی و لباس به کار می‌روند، با نصب یک تابلو برق سه فاز امکان‌پذیر است. حتی در ساختمان‌های مسکونی و منازل نیز مادامی که ساکنین از ماینرها استفاده کنند و منبع برق آنها از تابلو برق سه فاز تغذیه کند، خطری برای وسایل الکتریکی آن ساختمان به وجود نخواهد آمد. کارایی و راندمان بالای تابلو برق سه فاز باعث می‌شود که نسبت به نوع تک فاز آن نیاز کمتری به رسانا برای عبور جریان از خود داشته باشد.
سیستم سه فاز قابلیت تبدیل به تک فاز شدن را نیز دارد؛ اما از یک سیستم تک فاز نمی‌توان سیستم سه فاز به دست آورد. در تنظیم و نصب یک تابلو برق سه گانه ذکر چند نکته الزامی است: نیرو گرفتن از منبع تغذیه برقی، هزینه کمتر نسبت به تنظیمات تک فاز برای تابلو برق، تغذیه مداوم از برق، دارابودن ولتاژ 415 متناوب، مدارهای 4 سیمی و کاربردی در مصارف بزرگ تجاری و صنعتی.
امروزه با پیشرفت صنعت برق، هر روز ملزومات بیشتری از برق به بازار عرضه می‌شود که یکی از پرکاربرد‌ترین آنها تایبو برق است؛ بطور کلی تابلو برق‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: تابلو برق سه فاز، تابلو برق تک فاز.
در این مقاله ما تابلو برق سه فاز را بطور کامل مورد بررسی قرار دادیم که شامل انواع، اجزاء، محل نصب، ساختار و کاربرد تابلو برق است. نظرات و سؤالات خود را برای ما کامنت بگذارید؛ کارشناسان متخصص بهنام برق در اولین فرصت پاسخگوی شما خواهند بود.
نوشته شده در تاریخ ۱۰ مهر ۱۴۰۰
