تابلو برق فشار قوی در واقع شامل تجهیزاتی است که میتواند برق با قدرت بیش از ۱۰۰۰ ولت را پشتیبانی کند؛ به همین دلیل برای تأمین برق مورد نیاز کارخانههای صنعتی و پالایشگاهها و محیطهایی که با برق فشار قوی کار میکنند؛ مناسب است و از تابلو برق صنعتی استفاده میشود. این تابلو برقها دارای اجزاء مختلف هستند و اجزا حتماً باید از میزان مرغوبیت و کارایی بالا برخوردار باشند تا از بروز حادثه جلوگیری کنند. تابلو برق فشار قوی میتواند از تجهیزات فشار قوی به خوبی محافظت کند و آنها را در خود جای دهد.
معمولاً در تابلو برق فشار قوی از گاز sf6 برای خنک سازی و کاهش دمای سیستم فشار قوی استفاده میشود. سیستم قدرت که با ولتاژ بالای ۳۶ کیلو ولت سروکار دارد، به عنوان تابلو برق فشار قوی نامیده میشود. از آنجایی که سطح ولتاژ بالا است، قوس تولید شده در حین عملیات سوئیچینگ نیز بسیار زیاد است؛ بنابراین در طراحی تابلو برق فشار قوی باید دقت ویژهای داشت.
قطع کننده مدار ولتاژ بالا، جزء اصلی تابلو برق HV است، از این رو مدارشکن ولتاژ بالا (CB) ) باید دارای ویژگیهای خاص برای عملکرد ایمن و قابل اعتماد باشد. عملکرد معیوب و سوئیچینگ مدار ولتاژ بالا بسیار نادر است. اغلب، این کلیدهای مدار در حالت ON باقی میمانند و ممکن است پس از مدت زمان طولانی کار کنند؛ بنابراین CBها باید بهاندازه کافی قابل اعتماد باشند تا در صورت لزوم از عملکرد ایمن اطمینان حاصل کنند. فناوری قطع کننده مدار ولتاژ بالا در ۱۵ سال گذشته به شدت تغییر کرده است.
تابلو برق فشار قوی به دو دسته زیر تقسیم میشود:
کاربرد تابلو برق فشار قوی
طیف گستردهای از تابلو و قطع کنندههای ولتاژ بالا تا 1200 کیلو ولت AC و 1100 کیلو ولت DC در بازار وجود دارد که به افزایش ایمنی، قابلیت اطمینان و کارایی شبکههای برق و در عین حال به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی کمک میکند. تابلو برق فشار قوی به تسهیل پیشرفتها در زمینههایی مانند انتقال برق با ولتاژ فوق العاده بالا، فعال کردن شبکههای هوشمند و افزایش بهره وری زیست محیطی کمک میکند.
اجزای تابلو برق فشار قوی
اجزای تابلو برق فشار قوی شامل المانهای مهمی است که به حفظ و نگهداری تجهیزات الکتریکی کمک میکند و باعث میشود، تجهیزات به خوبی به فعالیت خود ادامه بدهند:
💠 قطع کننده مدار
به طور عمده سه نوع قطع کننده مدار، مورد استفاده در ولتاژ بالا سیستم تابلو، یعنی انفجار هوا قطع کننده مدار، SF ۶ قطع کننده مدار، مدارشکن نفت و قطع کننده مدار خلاء است که به ندرت استفاده میشود.
💠 مدارشکن Air Blast
در این طرح، از یک انفجار هوای فشرده با فشار بالا برای خاموش کردن قوس بین دو کنتاکت جدا شونده استفاده میشود، زمانیکه یونیزاسیون ستون قوس در جریانهای صفر حداقل است.
💠 مدارشکن روغن
این بیشتر به عنوان قطع کننده مدار روغن حجیم (BOCB) و قطع کننده مدار روغن حداقل (MOCB) طبقهبندی میشود. در BOCB، واحد قطع کننده در داخل یک مخزن نفت با پتانسیل زمین قرار میگیرد. در اینجا روغن هم به عنوان عایق و هم به عنوان واسطه قطع کننده استفاده میشود. از طرف دیگر، در MOCB، نیاز به روغن عایق را میتوان با قرار دادن واحدهای قطع کننده در یک محفظه عایق در پتانسیل زنده روی یک ستون عایق به حداقل رساند.
💠 مدارشکن SF6
گاز SF6 امروزه به طور گسترده به عنوان محیط خاموش کننده قوس در کاربردهای HV استفاده میشود. گاز هگزا فلوراید گوگرد یک گاز الکترونگاتیو بالا است که خواص دی الکتریک و خاموش کننده قوس عالی دارد. بالا دی الکتریک و خواص عایق از SF6، آن را ممکن است برای طراحی ولتاژ بالا قطع کننده مدار با ابعاد کوچکتر به طور کلی، شکاف تماس کوتاهتر است. خاصیت عایق عالی به طراحی و ساخت تابلو برق نوع داخلی در سیستم فشار قوی کمک میکند.
💠 مدارشکن خلاء
در خلاء، بین دو کنتاکت حامل جریان مجزا، بعد از جریان صفر، یونیزاسیون بیشتری وجود ندارد. قوس اولیه ناشی از آن است که به محض عبور از صفر بعدی از بین میرود، اما از آنجایی که پس از عبور جریان از صفر اول، امکان یونیزاسیون بیشتر وجود ندارد، خاموش کردن قوس کامل میشود.
💠 کابلها
کابلها از جمله اجزای اصلی تابلو برق هستند و داخلی تابلو برق قرار میگیرند. کابلها از نوع xlpe، epr است و در تابلوهای برق فشار قوی به کار میروند.
💠 کلید عایق
این کلید دارای قسمتهای مختلف است و برای تعمیر و نگهداری استفاده میشود و دارای عملکرد به صورت
دستی است. این کلید میتواند اتصال کوتاه را تا مدت زمان یک ثانیه تحمل کند.
💠 بریکرها
بریکرها عملیاتی مانند قطع و کنترل و حفاظت را به صورت همزمان انجام داده و از قانون شکست هوا پیروی میکنند. با کمک بریکرها میتوان به تشخیص میزان نشت جریان به زمین پی برد.
💠 کنتاکتورها
دستگاههای سادهای هستند که برای بستن و بازکردن متعدد ساخته میشوند و با کمک شستیهای ON، OFF فعالیت میکنند. از مهمترین ویژگیهای آن میتوان به زمان عملکرد سریع، مقاومت مکانیکی بالا و دوام طولانی اشاره نمود.
💠 فیوزها
از فیوز برای تابلو برق فشار قوی استفاده میشود. فیوز تابلو برق فشار قوی دارای ظرفیت قطع بالا و کلید اضافه بار است.
💠 تجهیزات اندازهگیری
تابلو برقهای فشار قوی نیاز به تجهیزات اندازه گیری جهت اندازه گیری میزان ولتاژ، میزان جریان، میزان ولتاژ فاز و توان کل و ضریب توان دارند؛ از این رو از تجهیزاتی مانند ترانس جریان یا ولت متر استفاده میشود.
💠 تجهیزات حفاظت جریانات بالا گذر
این تجهیزات در تابلو برق فشار قوی به منظور حفاظت از اضافه بار موجی استفاده میشود. تابلو برقهای فشار قوی از تجهیزات مختلف تهیه شدهاند و برای طراحی و پیادهسازی آن نیاز به دانش تخصصی و اطلاعات کافی است.
تفاوت تابلو برق فشار قوی و ضعیف
دستگاهی که برای کنترل، تنظیم و روشن یا خاموش کردن مدار الکتریکی در سیستم برق مورد استفاده قرار میگیرد به تابلو برق معروف است. کلیدها، فیوزها، قطع کننده مدار، ایزولاتور، رلهها، ترانسفورماتور جریان و پتانسیل، ابزار نشانگر، صاعقه گیر و تابلوهای کنترل نمونههایی از دستگاههای تابلو برق هستند. تابلو برق محصور شده فلزی ولتاژ پایین، یک محصول توزیع برق سه فاز است که برای تأمین ایمن، کارآمد و مطمئن برق در ولتاژهای تا ۱۰۰۰ ولت و جریان تا ۶۰۰۰ آمپر طراحی شده است. تابلو برق ولتاژ پایین اغلب در سمت ثانویه (ولتاژ پایین) ترانسفورماتور توزیع قدرت یافت میشود. این ترکیب ترانسفورماتور و تابلو برق به عنوان پست شناخته میشود. تابلو برق ولتاژ پایین معمولاً برای تغذیه مراکز کنترل موتورهای ولتاژ پایین (LV-MCC)، تابلوهای ولتاژ پایین و سایر مدارهای انشعاب و فیدر استفاده میشود.
تقسیمبندی گسترده تابلو برق فشار ضعیف به منظور افزایش ایمنی، قابلیت اطمینان و قابلیت سرویسدهی تابلو برق از طریق جلوگیری از تماس تصادفی باهادیهای خاص مانند گذرگاه اصلی یا قطع کنندههای مدار در سلولهای مجاور در حین انجام تعمیر و نگهداری طراحی شده است. بخشبندی همچنین میتواند برخی از آسیبهای ناشی از یک خطای قوس الکتریکی را محدود کند و خطر انتشار خطا به سایر قسمتهای تابلو را کاهش دهد.
تابلو برق ولتاژ پایین دارای رتبه بندیهای زیر است:
◀️ حداکثر ولتاژ (معمولا تا ۶۳۵ ولت)
◀️ فرکانس برق (معمولا ۵۰ هرتز و ۶۰ هرتز)
◀️ سطح عایق (معمولا ۲.۲ کیلو ولت)
◀️ جریان پیوسته (معمولاً تا ۱۰۰۰۰ آمپر)
◀️ جریان مقاوم در برابر اتصال کوتاه (معمولا تا ۲۰۰ کیلو آمپر)
◀️ جریان مقاومت کوتاه مدت (معمولا تا ۱۰۰ کیلو آمپر، ۳۰ سیکل)
در این مقاله تمامی اجزای تابلو برق فشار قوی و نوع کاربرد آن، به تفکیک بررسی و تفاوت تابلو برق فشار قوی و ضعیف نیز بررسی شد. بهنام برق با آغوشی باز پذیرای نظرات و سؤالات شماست؛ برای ما کامنت بگذارید یا با شمارههای درج شده در وبسایت با ما تماس بگیرید.
نوشته شده در تاریخ ۲۰ آبان ۱۴۰۰